नेपाळचे पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांचा राजीनामा, आंदोलकांनी संसद भवनाला आग लावली, अनेक नेते देश सोडून पळून गेले...

काठमांडू (मेट्रोपोलिस पोस्ट वृत्तपत्राच्या सौजन्याने) : हिंसक निदर्शनांनंतर नेपाळचे पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांनी राजीनामा दिला आहे. नेपाळमध्ये सुरू असलेल्या तरुणांच्या निदर्शनांमुळे आणि वाढत्या राजकीय दबावामुळे पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांनी राजीनामा दिला आहे. सोमवारपासून सुरू झालेल्या हिंसक निदर्शनांमध्ये २० हून अधिक लोकांचा मृत्यू आणि शेकडो जखमी झाल्यानंतर सरकार पूर्णपणे घेरले गेले. परिस्थिती हाताळण्यासाठी सैन्य तैनात करावे लागले, परंतु जनरल-झेडच्या नेतृत्वाखालील निदर्शनांनी ओली सरकारला नमवले. सूत्रांनी दिलेल्या माहितीनुसार, राजीनाम्यापूर्वी लष्करप्रमुख अशोक राज सिग्देल यांनी ओली यांना पद सोडण्याचा सल्ला दिला होता. त्याच वेळी, गृहमंत्री रमेश लेखक आणि आरोग्यमंत्री प्रदीप पौडेल यांच्यासह अनेक कॅबिनेट मंत्र्यांनी नैतिक जबाबदारी स्वीकारून आधीच राजीनामा दिला होता. अशाप्रकारे, ओली राजकीयदृष्ट्या पूर्णपणे एकाकी पडले होते.

जनरेशन-झेडच्या बंडाचा चेहरा सुदान गुरुंग कोण आहे?
नेपाळचे राजकारण आता अशा टप्प्यावर पोहोचले आहे जिथे सरकारच्या १० मंत्र्यांनी राजीनामा दिला आहे आणि पंतप्रधान केपी शर्मा ओली दुबईला पळून जाण्याचा प्रयत्न करत आहेत. सोमवारी झालेल्या १९ विद्यार्थ्यांच्या हत्येनंतर हजारो विद्यार्थ्यांमध्ये संतापाची लाट उसळली आहे आणि पंतप्रधानांच्या राजीनाम्याची मागणी केली जात आहे. नेपाळमध्ये ४ सप्टेंबर रोजी सरकारने अचानक फेसबुक, इंस्टाग्राम, व्हॉट्स ॲप, यूट्यूब आणि एक्स यासह २६ सोशल मीडिया प्लॅटफॉर्मवर बंदी घातल्याने निदर्शने सुरू झाली. त्यानंतर काठमांडूमध्ये संसदेबाहेर जमलेल्या विद्यार्थ्यांनी शांततापूर्ण निदर्शने सुरू केली, ज्याला लगेचच हिंसक वळण लागले.

पोलिसांनी गोळीबार सुरू केला, ज्यामध्ये १९ विद्यार्थ्यांचा मृत्यू झाला आणि ३०० हून अधिक लोक जखमी झाले. परिस्थिती नियंत्रणाबाहेर गेल्याने गृहमंत्री रमेश लेखक यांनी नैतिक जबाबदारी स्वीकारून राजीनामा दिला आणि संसद आणि इतर महत्त्वाच्या ठिकाणी सैन्य तैनात करावे लागले. पंतप्रधान केपी शर्मा ओली यांनी हिंसाचारामागे घुसखोरांना जबाबदार धरले, परंतु आता त्यांचे सरकार टिकणे अत्यंत कठीण मानले जात आहे.

सुदान गुरूंग आंदोलनाच्या केंद्रस्थानी
३६ वर्षीय सुदान गुरूंग नेपाळमधील या अभूतपूर्व आंदोलनाच्या केंद्रस्थानी आहे. तो हामी नेपाळ नावाच्या एका स्वयंसेवी संस्थेचा अध्यक्ष आहे. ही स्वयंसेवी संस्था तरुणांसाठी काम करते. सुदानने सोशल मीडियावर निषेधाची रूपरेषा शेअर केली आणि विद्यार्थ्यांना शालेय गणवेश आणि पुस्तके आणण्याचे आवाहन केले. जेणेकरून ही चळवळ अहिंसक प्रतिकाराचे प्रतीक बनू शकेल. गुरूंगने सुरू केलेल्या रॅली इतक्या वेगाने पसरल्या की सोशल मीडिया ब्लॅकआउट आणि इंटरनेट निर्बंध असूनही, तरुणांची गर्दी रस्त्यावर आली. निदर्शकांनी बॅरिकेड्स तोडून संसद भवनात प्रवेश केला, त्यानंतर सरकारच्या आदेशानुसार पोलिसांनी विद्यार्थ्यांवर गोळीबार सुरू केला. सुदान गुरुंग यांचे आयुष्य या चळवळीइतकेच नाट्यमय राहिले आहे.

गुरूंग यांनी २०१५ च्या विनाशकारी भूकंपात आपल्या मुलाला गमावल्यानंतर त्यांचे आयुष्य पूर्णपणे बदलले. त्या अपघातानंतर त्यांनी समाजसेवा आणि चळवळीचा मार्ग निवडला आणि हामी नेपाळची पायाभरणी केली. ही संघटना प्रथम आपत्ती निवारणात सक्रिय होती आणि नंतर पारदर्शकता आणि भ्रष्टाचारविरोधी मोहिमांमध्ये उडी घेतली. गुरूंग हळूहळू तरुणांमध्ये आणि सामान्य नागरिकांमध्ये विश्वास आणि आशेचा चेहरा बनले आहेत. आज गुरूंग यांना जनरेशन-झेडचा आवाज म्हटले जात आहे, परंतु त्यांची चळवळ फक्त तरुणांपुरती मर्यादित नाही. काठमांडूपासून पोखरा, बुटवल, विराटनगर आणि दमकपर्यंत, समाजाच्या सर्व स्तरातील लोक या संघर्षात सामील झाले आहेत.