विश्लेषण : ‘मराठा’नंतर आता महाराष्ट्रात ‘ओबीसी’ राजकारण; शरद पवार यांनी केली मोठी तयारी, भाजपचा खेळ बिघडवतील?

दिव्या पुजारी
विधानसभा निवडणुकीत मोठ्या विजयानंतर भाजपचे लक्ष स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या निवडणुकांवर आहे. मुख्यमंत्री देवेंद्र फडणवीस ओबीसी वर्गाला आकर्षित करण्याचा प्रयत्न करत असताना, दुसरीकडे, महाराष्ट्राचे दिग्गज नेते शरद पवार यांनी आता मराठा राजकारणानंतर ओबीसी कार्ड खेळण्याची तयारी केली आहे. अशा परिस्थितीत, शरद पवार भाजपच्या नेतृत्वाखालील महायुतीच्या योजना उधळून लावतील, अशी चर्चा आहे. शरद पवार यांच्या नेतृत्वाखालील राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाने (एनसीपी) राष्ट्रीय स्वयंसेवक संघाचे (आरएसएस) मुख्यालय असलेले शहर आणि राज्याची दुसरी राजधानी असलेल्या नागपुरात मंडल यात्रा काढण्याची घोषणा केली आहे.

पवार व्हीपी सिंग कार्ड खेळतील
गुरुवारी, राष्ट्रवादी काँग्रेस पक्षाचे (शपा) नेते आणि माजी गृहमंत्री अनिल देशमुख म्हणाले की, ९ ऑगस्ट रोजी क्रांती दिनानिमित्त राष्ट्रवादी काँग्रेसकडून मंडल यात्रा काढली जात आहे, जी नागपूरपासून सुरू होईल. पक्षाचे प्रमुख शरद पवार या यात्रेला हिरवा झेंडा दाखवतील. देशमुख म्हणाले की, व्हीपी सिंग देशाचे पंतप्रधान असताना त्यांनी मंडल आयोगाची घोषणा केली होती. त्यावेळी शरद पवार महाराष्ट्राचे मुख्यमंत्री होते. त्यांनी महाराष्ट्रात या आयोगाच्या शिफारशी लागू केल्या, ज्यामुळे ओबीसींना (मागासवर्गीय) आरक्षण मिळाले. महाराष्ट्र हे हे पाऊल उचलणारे पहिले राज्य बनले आणि ओबीसी समुदायाला त्याचा थेट फायदा झाला.

या यात्रेचा उद्देश काय आहे?
देशमुख म्हणाले की शरद पवारांनी ओबीसी समाजासाठी केलेले योगदान जनतेपर्यंत पोहोचवण्यासाठी ही यात्रा काढली जात आहे. जेव्हा हा मंडल आयोग लागू करण्यात आला तेव्हा काही राजकीय पक्षांनी त्याला विरोध केला आणि कमंडल यात्रा काढली. या पक्षांनी व्ही.पी. सिंह यांचे सरकारही पाडले होते. आज तेच लोक सत्तेत आहेत. जनतेला हे सत्य कळले पाहिजे, म्हणून मंडल यात्रा आवश्यक आहे. अनिल देशमुख म्हणाले की, ही यात्रा महाराष्ट्रातील विविध जिल्ह्यांमध्ये जाऊन केवळ आरक्षणच नाही तर शेतकरी, महिला, युवक आणि कायदा आणि सुव्यवस्थेशी संबंधित प्रश्नांवरही प्रकाश टाकेल.